1907 05 04 QUAND SENTA MARGARIDA PREN SON CHAPÈU
Quand Sénto Morgorido prén soun tchopèou
Pastré, prén toun montéou.
M’on counta ièr souar o lo veillado
Qu’omound’aou én déssoubré d’Oubrey
N’o berdjeiro s’éro rétirado ;
Loi djén lo dision fillo d’én rey.
Ero surtou n’o sénto berdjeïro
Qué n’oyo én tchopéou miroculou,
Din lou tén où noustroui vièi gran pèro
Sé bottion pér én oui, pér én nou.
Loö djén dision, quan lo berdjeiro
Diquiomoun mouostro soun tchopèou
Soubré lous pra, din loï ribeiro :
Oui, lo plèïo toumboro léou.
Mé diquiomoundaou lo berdjeiro,
En onén gorda soun troupéou,
Lou lon dei djour disio so prièro
Lo berdjeiretto dei bouon Diéou.
Ton léou qu’oyo fa soï séménaillo,
Lou cotouli boravo soun houor ;
Dé révèr émmontélavo so daillo
E portio quan sounavo lou couor.
Soubré lou Tonargué, loï Bouteïro,
Quan l’igonaou vésio louï gron fio,
En soun apio possavo lo peïro,
Tchontavo sous cantiqué è portio.
Os us è os aoutréi lo sénto
Liour disio : Efons d’eï bouon Dièou,
Vouï bottè, n’én souï mécounténto ;
Nou lou méttréï plu moun tchopèou.
Mé iélous qué voulion lo guèro
Li dision : Fillo déï bouon Dièou,
Pér fa sourti lou bla dé èrro,
Vaï, lou métras bé toun tchopèou !
Pamén, poréï qué l’y ogué n’onnado,
Lou printén, ni l’estiéou, plogué pas.
Toutoï los fouon éroun ogoutados,
E dins lous clo brouillè dji dé bla ;
Pér loui lou los fédo périguèroun ;
O co fuguè n’o malédiciéou.
Oï guériè los fenno liour diguèroun :
Dé lo sénto o coï lo puniciéou.
Soulo so mountagno és flourido ;
Souï loï brudjo din louï djinès
L’an véï poussa dé morgoridos ;
Los flour brouoilloun déssouï sous pè.
Roïnar et lou livroun botaillo
San éntoména soun troupéou ;
E si bévoun én soï goutaillos
Lous tchondjo én capos ou én montéou.
Cotoulis, igonaou, counvénguèroun
Dé li ona démonda pérdou.
Dous pér dous, pè destchaou, l’aï mountèroun
Poréï qué n’én véngué dé pértou.
Diguèroun én lo sénto berdjeïro :
Dé graço, faï léva quél eyssu ;
Ayès pitié dé nostro misèro,
Té ou djurén, vaï, noui botrén plu.
En liour pérdounén, Morgorido
Douné los capos è soun troupèou,
Quittè lo mountogno florido,
Mè l’y escoundéguèt soun tchopèou.
Si lou serré dé Morgorido
Dé fes té mouostro lou tchopèou,
Soubré to mountogno flourido,
Pastré, prén vité toun montéou.
G. M. Vals
L’Impartial Ardéchois | 04 05 1907
Quand Senta Margarida pren son chapèu, pastre, pren ton mantèl
M’an contat ièr soar a la veilhada
Qu’amondaut en dessobre d’Aubrei
’Na bergèira s’èra retirada ;
Las gents la disián filha d’un rei.
Èra surtot ’na senta bergèira
Que n’aiá un chapèu miraculós,
Dins lo temps o’ nostros vièlhs grand pèras
Se batián per un oí, per un non.
Las gents disián, quand la bergèira
Diquiamont mòstra son chapèu
Sobre los prats, dins las ribèiras
— Oí, la pluèia tombarà lèu.
Mè diquiamondau la bergèira,
En anent gardar son tropèu,
Lo lòng dei jorn disiá sa prièra
La bergeireta dei bòn Dieu.
Tant lèu qu’aiá fat sas semenalhas,
Lo catolic barrava son òrt ;
De revèrs emmantelava sa dalha
E partiá quand sonava lo còrn.
Sobre lo Tanargue, las Botèiras,
Quand l’iganaud vesiá los grands fuòcs,
En son àpia passava la pèira,
Chantava sos cantiques è partiá.
As uns è as autres la senta
Lhor disiá : « Enfants dei bòn Dieu,
Vos batètz, ne’n sos mecontenta ;
Non lo metrai plus mon chapèu. »
Mè ielos que volián la guèrra
Li dision : « Filha dei bòn Dieu,
Per far sortir lo blat de tèrra,
Vai, lo metràs ben ton chapèu ! »
Pasmens, pareis que li aguèt ’na annada,
Lo printemps, ni l’estiu, plòguèt pas.
Totas las fònts èron agotadas,
E dins los clòs brolhèt gis de blat ;
Per los lops las fedas periguèron ;
Aquò fuguèt ’na malediccion.
« Òi guerrièrs las femnas lhor diguèron :
De la senta aquò’s la punicion. »
Sola sa montanha es florida ;
Sos las brujas dins los ginèsts
L’òm vei possar de margaridas ;
Las flors bròlhon dessós sos pès.
Rainards e lops livron batalha
Sans entamenar son tropèu ;
E si bevon en sas gotalhas
Los chanja en capas o en mantèus.
Catolics, iganauds, conevnguèron
De li anar demandar perdon.
Dos per dos, pès deschauç, lai montèron,
Pareis que ne’n venguèt de pertot.
Diguèron en la senta bergèira :
De graça, fai levar quel eissut ;
Aies pitiè de nòstra misèra,
Te o jurem, vai, nos batrem plus.
En lhor perdonent, Margarida
Donèt las capas è son tropèu.
Quitèt la montanha florida,
Mè li escondeguèt son chapèu.
Si lo sèrre de Margarida
De fes te mòstra lo chapèu,
Sobre la montanha florida,
Pastre, pren vite ton mantèu.
G. M. Vals
L’Impartial Ardéchois | 04 05 1907
© Denis Capian, 2013
occitan.org