1889 11 17 UN MIRACLE

CROUNICO PATOISO

Un miraclé

Iaro qué coumenso à faïré dé nué moun vési Jacqué vé passa üno païrel d’ouros la veillado à loustaou, et près del fio én ploumén las chostognos parlén ün paou dé tout.

— Doun vé, mé disio hier Jaqué, qué lous oristos sé siajoun calmas subito, lon lous éntén pas plus parla dé la Marianno, coumo savio jamaï ésista. Caoussa dé caco voou diré, aquel silencé ?

— Dé qué vos qué diloun, avion ton brama qué la voulion estrangla, mé lus couordo es estado coumo la fusto dé Vaougorjo courto dés dous bouts. On fa coumo lous coumpagnoun dé la Fablo on véndu trop léou la pel dé l’ours. La créjon tésido, mé lous ouo fa véiré, con lon vougudo assaja, dün élon té lus o fa péta ün co d’éssino qué lous o brisa lou rastel, tout lus doou et savoun pa à conté sén sé prométré.

Lous canéroun à Lourdo fa trémpa lo couordo dïn la pissino én crésén qué fouguesso pu soulido, aguéroun ün jaou cour, à quélo aïguo miraculouso la fagué pourri qué maï. Con véguèroun a co, tournèroun mounta dïn lou trïn, mé con fouguèroun à mié chami, ün paouré bougré dé pélérïn cavio tro bégu daquélo aïgo, l’y amoudé ün maou dé véntré qué lou descapitavo. Coumo lou trïn s’arrestavo pa, pougué pa déssendré per poousa culotos et per coumblé dé malur sé trouvavo dîns ün coumpartimén qué iavio guaïré bé qué dé fennos et per pa las escondolisa én lous moustrén soun cadran soulèro, fagué soun caca dïn sas brayos. Jujo dé so tristo paousiciou, faoudré garda ün parié faciounéro sous el ton dé téms à maï parei cavio pa soupa à lespitaou, gnavio ün famus et sentio pa lou bosèli coumo té pouos pénsa.

Los paouros pélérinos bramavoun bé prou : « Esprit Saint descendez en nous. » Mè vaïtén véiré sé vé Janeto, éro pa preissa per veni ressaoupré aquel bouquet. Con davolé del trïn ni fajo chalado ün paou per tout et lous émpleia juravoun coumo dé charétiés dé veiré ün parié caïou. Con arrivé ves iel, sa fenno savio pa ounté latrapa per lou desbraïa, et li digué : maduésès aqui uno jento réliquo, té lou voou fa éncadra toun imagé, lou métrén soubré la chominéio per souvenir.

La béato qué mou o counta mé fagué préné uno famuso bosso dé riré, a maï mé digué qué lo tournarion pa atropa iélo. Jaqué nous planté qui én risén coumo ün boussu

— A maï ièou, nous digué, m’atroparon pa. — Véqui lou miraclé qué aduguéroun et la Marianno s’én es pa pourtado pu maou.

JEAN.

N.-B. L’incident dont il est question dans notre chronique patoise est bien authentique. Le héros est un pélerinard des environs de Privas.

 

 

La Démocratie de l’Ardèche | 17 11 1889

 

 

Un miracle

Iara que comença a faire de nuèt mon vesin Jaque ven passar una pairelh d’oras la velhada a l’ostau, e près del fuòc en ploment las chastanhas parlem un pauc de tot.

— D’ont ven, me disiá ièr Jaque, que los  aristòs se siajon calmats subitò, l’òm los entend pas plus parlar de la Mariana, coma s’aviá jamai existat. Quau sap de qu’aquò vòu dire, aquel silence ?

— De que vòs que dijon, avián tant bramat que la volián estranglar, mè lus còrda es estada coma la fusta de Vaugòrja, corta dels dos bots. An fat coma los companhons de la Fabla, an vendut tròp lèu la pèl de l’ors. La cresián tesida, mè los o a fat veire, quand l’an voguda assajar, d’un elan te lus a fat petar un còp d’eschina que los a brisat lo rastèl, tot lus dòu e savon pas a quante sènt se prometre.

Los qu’anèron a Lorda far trempar la còrda dins la piscina en cresent que foguèssa pus solida, aguèron un jaug cort, aquela aiga miraculosa la faguèt porrir que mai. Quand veguèron aquò, tornèron montar dins lo trin, mè quand foguèron a mièg chamin, un paure bogre de pelerin qu’aviá tròp begut d’aquela aiga, li amodèt un mau de ventre que lo descapitava. Coma lo trin s’arrestava pas, poguèt pas decendre per pausar culòtas e per comble de malur se trovava dins un compartiment que i aviá gaireben que de femnas e per pas las escandalizar en los mostrent son cadran solèra, faguèt son cacà dins sas braias. Jutja de sa trista pausicion, faudrèt gardar un parièr faccionèra sos el tant de temps amai pareis qu’aviá pas sopat a l’espitau, n’i aviá un famús e sentiá pas lo baselic coma te pòs pensar.

Las pauras pelerinas bramavon ben pro : « Esprit Saint descendez en nous. » Mè vai-te’n veire se ven Janeta, èra pas preissat per venir reçaupre aquel boquet. Quand davalèt del trin ni fasiá chalada un pauc pertot e los empleats juravon coma de carretièrs de veire un parièr caion. Quand arrivèt vèrs iel, sa femna saviá pas onte l’atrapar per lo desbraiar, e li diguèt : « M’aduèses aquí una genta relica, te lo vau far encadrar ton imatge, lo metrem sobre la chaminèa per sovenir ».

La beata que m’o a contat me faguèt prene una famusa bòça de rire, amai me diguèt que la tornarián pas atrapar iela. Jaque nos plantèt quí en risent coma un boçut.

— Amai ieu, nos diguèt, m’atraparàn pas.

— Vequí lo miracle que aduguèron e la Mariana se n’es pas portada pus mau.

Jean.

N.-B. L’incident dont il est question dans notre chronique patoise est bien authentique. Le héros est un pélerinard des environs de Privas.

 

 

La Démocratie de l’Ardèche | 17 11 1889

© Denis Capian, 2012

occitan.org